Zdarzenie potencjalnie wypadkowe – czym jest i dlaczego warto je analizować?

Źródło: Mateusz Cudnik

Zdarzenie potencjalnie wypadkowe to termin, który często pojawia się w kontekście bezpieczeństwa i higieny pracy. Ale co dokładnie oznacza to pojęcie? Czym zdarzenie potencjalnie wypadkowe różni się od wypadku przy pracy? Warto zgłębić te kwestie, aby lepiej zrozumieć, jak można zapobiegać potencjalnym zagrożeniom w miejscu pracy i kreować bezpieczniejsze miejsce pracy.

Zdarzenie potencjalnie wypadkowe – definicja

Na wstępie, zdefiniujmy zdarzenie potencjalnie wypadkowe.

Zdarzenie potencjalnie wypadkowe, to niebezpieczne zdarzenie związane z wykonywaną pracą, podczas którego nie dochodzi do urazów lub pogorszenia stanu zdrowia.

Można powiedzieć, że jest to „prawie wypadek”. Sytuacja, która potencjalnie mogłaby prowadzić do wypadku przy pracy, gdyby nie została przerwana lub kontrolowana. Innymi słowy, zdarzenia potencjalnie wypadkowe to incydenty, które mają potencjał wywołania szkód w postaci urazów, ale jeszcze nie spowodowały faktycznych obrażeń u pracowników.

Przykłady takich zdarzeń mogą obejmować różnorakie sytuacje bliskie wypadkom, jak potknięcie się o przewód elektryczny albo sytuację, w której narzędzie spadło z wysokości tuż obok pracownika i w wyniku tego zdarzenia nikomu nic się nie stało.

Czym zatem różni się zdarzenie potencjalnie wypadkowe od samego wypadku przy pracy?

Otóż główna różnica tkwi w konsekwencjach. Wypadki przy pracy to sytuacje, które już spowodowały obrażenia osobowe. Natomiast zdarzenia potencjalnie wypadkowe to te, które mają potencjał na wypadek, ale jeszcze nie spowodowały urazu.

Rejestrujemy wypadki przy pracy. Czy zdarzenia potencjalnie wypadkowe też powinniśmy rejestrować?

Warto zauważyć, że skupianie się jedynie na dokumentowaniu wypadków przy pracy może być niewystarczające, aby zapobiegać przyszłym incydentom. Dlatego identyfikacja i zgłaszanie zdarzeń potencjalnie wypadkowych jest kluczowym elementem skutecznego zarządzania bezpieczeństwem w miejscu pracy, szczególnie w dużej firmie. I mimo, że polskie przepisy prawa nie nakładają na pracodawców obowiązku rejestrowania zdarzeń potencjalnie wypadkowych, to warto się im przyglądać.

Obowiązek prowadzenia analiz i rejestrów zdarzeń potencjalnie wypadkowych spoczywa na przedsiębiorstwach, w których funkcjonuje system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Warto jednakże także w innych firmach analizować okoliczności i przyczyny oraz rejestrować zdarzenia potencjalnie wypadkowe, ponieważ może to pomóc w nadzorze nad bezpieczeństwem pracy i prewencji wypadkowej.

Dlaczego warto poświęcać uwagę zdarzeniom potencjalnie wypadkowym?

Zgłaszanie potencjalnie wypadkowych sytuacji w miejscu pracy jest kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa oraz zdrowia pracowników. W dużych firmach, gdzie liczba pracowników oraz zróżnicowanie środowiska pracy są znaczne, skuteczne monitorowanie i reagowanie na potencjalne zagrożenia staje się jeszcze istotniejsze. Zgłaszanie zdarzeń potencjalnie wypadkowych jest ważne, ponieważ pomaga firmom zapobiegać poważnym wypadkom zanim one wystąpią.

Pierwszą i najbardziej oczywistą korzyścią jest zapewnienie bezpieczeństwa pracowników. Poprzez zgłaszanie potencjalnie niebezpiecznych sytuacji, pracownicy przyczyniają się do minimalizacji ryzyka wystąpienia wypadków. Umożliwia to wcześniejsze reagowanie na potencjalne zagrożenia. Jeśli pracodawca, kadra kierownicza lub pracownicy są świadomi potencjalnych niebezpieczeństw, mogą podjąć działania zapobiegawcze, aby uniknąć faktycznego wypadku. Zapobiec mu zanim on wystąpi.

Dzięki zgłaszaniu potencjalnie niebezpiecznych sytuacji możliwa jest szybka interwencja oraz wprowadzenie odpowiednich środków zaradczych. W ten sposób można skutecznie eliminować źródła potencjalnych zagrożeń i tworzyć bezpieczniejsze środowisko pracy dla wszystkich pracowników. Eliminacja potencjalnych zagrożeń przekłada się bezpośrednio na bezpieczeństwo i dobre samopoczucie pracowników, którzy mogą wykonywać swoje obowiązki w sposób bardziej świadomy i z większą pewnością.

Po drugie, identyfikacja zdarzeń potencjalnie wypadkowych może pomóc w poprawie kultury bezpieczeństwa w miejscu pracy.

Kiedy pracownicy są zachęcani do zgłaszania incydentów, nawet tych, które nie skończyły się obrażeniami, promuje to świadomość bezpieczeństwa i aktywną reakcję na potencjalne zagrożenia. Gdy jeden pracownik zgłasza sytuację, w której doszło do zdarzenia potencjalnie wypadkowego, inni chętniej pójdą jego śladem. Ta mała, pojedyncza akcja skłania wszystkich w firmie do zastanowienia się nad sposobami zwiększenia bezpieczeństwa pracy.

Zgłaszanie sytuacji potencjalnie wypadkowych pomaga również atmosferę w firmie z „szukania winnych” na „wyciąganie wniosków i szukanie błędów”, co przekłada się na ogólnie pozytywne środowisko pracy.

Po trzecie, skupienie się na zdarzeniach potencjalnie wypadkowych może również prowadzić do wprowadzenia lepszych procedur i dobrych praktyk w zakresie bezpieczeństwa.

Analiza tych incydentów może ujawnić obszary, które wymagają poprawy. Pracodawcy mogą wykorzystywać dane dotyczące sytuacji potencjalnie wypadkowych do ulepszania programów szkoleniowych, opracowywania bezpieczniejszych procedur pracy, naprawiania wadliwego sprzętu, który może prowadzić do wypadku czy lepsze oznakowanie niebezpiecznych obszarów.

Istotną korzyścią jest zgodność z przepisami i standardami. Regularne zgłaszanie potencjalnie wypadkowych sytuacji pozwala firmie zachować zgodność z obowiązującymi przepisami i standardami bezpieczeństwa pracy. Dzięki temu firma unika konsekwencji prawnych oraz ryzyka reputacyjnego związanego z naruszeniem przepisów, co może mieć poważne konsekwencje dla jej działalności.

Kolejną korzyścią jest redukcja kosztów dla firmy. Wczesne wykrywanie i eliminacja potencjalnych zagrożeń może przyczynić się do zmniejszenia liczby wypadków i urazów w miejscu pracy, ale także strat materialnych. W rezultacie firma unika kosztów związanych z leczeniem obrażeń, absencją pracowników, ewentualnymi odszkodowaniami oraz stratami w produkcji związanymi z przestojami. Zatem, skuteczne zarządzanie bezpieczeństwem pracy może przynieść znaczne oszczędności finansowe dla firmy.

Zgłaszanie potencjalnie wypadkowych sytuacji przyczynia się również do zwiększenia zaufania i zaangażowania pracowników. Kiedy pracownicy widzą, że ich zgłoszenia są traktowane poważnie, czują się bardziej docenieni i zaangażowani w dbanie o bezpieczeństwo w miejscu pracy. To z kolei przekłada się na wzrost morale oraz efektywności pracy, gdyż pracownicy są bardziej skłonni do aktywnego uczestnictwa w procesach zapewniania bezpieczeństwa.

Kiedy należy zgłaszać zdarzenia potencjalnie wypadkowe?

Niebezpieczne sytuacje należy zgłaszać natychmiast po ich wystąpieniu. Ważne jest, aby pracownicy natychmiast powiadomili przełożonego, aby można było zająć się potencjalnymi zagrożeniami i je skorygować. Czekanie na później ze zgłoszeniem zdarzenia potencjalnie wypadkowego może spowodować, że w międzyczasie ktoś inny zostanie poszkodowany w prawdziwym wypadku przy pracy. Pracownicy mogą również zapomnieć zgłosić sytuację, w której mogło dojść do wypadku, jeśli nie zrobią tego od razu.

Rola wszystkich pracowników w zgłaszaniu zdarzeń potencjalnie wypadkowych

Kluczowym elementem skutecznego zarządzania zdarzeniami potencjalnie wypadkowymi jest systematyczna identyfikacja, dokumentacja i analiza tych incydentów. Pracodawcy powinni zachęcać pracowników do zgłaszania wszelkich zdarzeń potencjalnie wypadkowych oraz zapewnić środki do ich dokumentowania i analizy.

Udział pracowników każdego szczebla w zgłaszaniu zdarzeń potencjalnie wypadkowych jest niezmiernie ważny z wielu powodów. Pracownicy na różnych szczeblach hierarchii w firmie mają unikalne perspektywy i doświadczenia. Osoby pracujące na niższych szczeblach mogą być bardziej świadome codziennych zagrożeń i potencjalnych incydentów, które mogą zostać pominięte przez pracowników na wyższych szczeblach. Ich zaangażowanie w zgłaszanie zdarzeń potencjalnie wypadkowych może dostarczyć cennych informacji na temat obszarów wymagających poprawy w zakresie bezpieczeństwa. Wspiera to także kulturę bezpieczeństwa, a także może przyczynić się do szybszego reagowania na potencjalne zagrożenia. Dlatego ważne jest, aby pracownicy mieli świadomość korzyści wynikających z zgłaszania takich sytuacji oraz byli zachęcani do aktywnego uczestnictwa w procesie zapewniania bezpieczeństwa.

W jaki sposób zgłaszać zdarzenia potencjalnie wypadkowe?

Wypełnienie papierowego formularza nie zawsze jest wygodne. Pracownicy często muszą zeskanować formularz lub iść do biura, aby go oddać. Mobilne oprogramowanie do raportowania sytuacji potencjalnie wypadkowych rozwiązuje ten problem, udostępniając formularz zgłaszania sytuacji potencjalnie wypadkowych na dowolnym urządzeniu, np. takim jak smartfon lub tablet. Udostępnienie formularza pracownikom online może pomóc w zwiększeniu liczby zgłaszanych zdarzeń potencjalnie wypadkowych. Oprócz optymalizacji formularzy i zapewniania szkoleń dotyczących sytuacji potencjalnie wypadkowych, udostępnianie formularzy online na urządzeniach mobilnych jest ważną, dobrą praktyką w zakresie zgłaszania sytuacji potencjalnie wypadkowych .

Oprogramowanie BHP może pomóc w zgłaszaniu zdarzeń potencjalnie wypadkowych, szczególnie w dużej firmie

Oprogramowanie wspomagające zarządzanie BHP to potężne narzędzie w pracy nad zdarzeniami potencjalnie wypadkowymi. Może zapewnić łatwy dostęp do formularzy zgłaszania zdarzeń potencjalnie wypadkowych przez wszystkich pracowników, także online za pomocą smartfona. Dzięki temu pracownicy mogą szybko zgłaszać zdarzenia potencjalnie wypadkowe bezpośrednio z miejsca zdarzenia, bez konieczności wypełniania papierowych formularzy czy udawania się do biura.

Narzędzia BHP mogą zawierać specjalnie zaprojektowane formularze zgłoszeniowe, które zawierają pola dotyczące kluczowych wymaganych informacji, takich jak opis zdarzenia, miejsce, czas i potencjalne konsekwencje. Dzięki temu pracownicy mogą szybko i skutecznie raportować wszystkie istotne szczegóły dotyczące potencjalnych incydentów.

Oprogramowanie BHP może być skonfigurowane do automatycznego powiadamiania odpowiednich osób lub zespołów o zgłoszonych zdarzeniach potencjalnie wypadkowych. To umożliwia szybką reakcję i podjęcie odpowiednich działań zapobiegawczych w celu minimalizacji ryzyka wystąpienia wypadku.

Dobre programy BHP mogą także umożliwiać śledzenie postępu w rozpatrywaniu zgłoszonych zdarzeń potencjalnie wypadkowych, statusu zgłoszenia, podejmowanych działania korygujących i terminów realizacji. Dzięki temu zarządzanie incydentami staje się bardziej transparentne i efektywne.

Wykorzystanie oprogramowania BHP do zgłaszania zdarzeń potencjalnie wypadkowych może uproszczać cały proces, eliminując zbędne etapy i redukując ryzyko błędów ludzkich. Dzięki temu pracownicy są bardziej skłonni do regularnego i systematycznego zgłaszania wszelkich potencjalnych zagrożeń.

W rezultacie oprogramowanie BHP może znacząco ułatwić i usprawnić proces zgłaszania zdarzeń potencjalnie wypadkowych, co przyczynia się do szybszej identyfikacji i reakcji na potencjalne zagrożenia w miejscu pracy.

Podsumowując, zdarzenia potencjalnie wypadkowe są istotnym elementem zarządzania bezpieczeństwem w miejscu pracy. Ich identyfikacja i analiza pozwalają na wcześniejsze reagowanie na potencjalne zagrożenia, poprawę kultury bezpieczeństwa oraz wprowadzenie lepszych praktyk i procedur zapobiegających wypadkom. Dlatego ważne jest, aby pracodawcy i pracownicy byli świadomi znaczenia zgłaszania i analizowania zdarzeń potencjalnie wypadkowych w celu zapewnienia bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy. Należy też zachęcanie pracowników do zgłaszania potencjalnie wypadkowych sytuacji. Przynosi to liczne korzyści zarówno dla jednostki, jak i dla całej organizacji. Poprawa bezpieczeństwa, zaangażowania pracowników oraz redukcja kosztów to tylko niektóre z pozytywnych efektów wynikających z aktywnego uczestnictwa pracowników w procesach zapewniania bezpieczeństwa w miejscu pracy.

Pozostawione bez kontroli pozornie drobne zdarzenia mogą mieć poważne konsekwencje. Pomyśl o tym: ile razy potknąłeś się o przedłużacz lub poślizgnąłeś się na schodach i zlekceważyłeś to, ponieważ nic Ci się nie stało?

Jeśli zgłoszenie takiego zdarzenia potencjalnie wypadkowego wydaje się trywialne, powinniśmy zadać sobie pytanie: „A co jeśli…?”

„A co by było, gdyby ta skrzynka wylądowała na mojej stopie?”

„A co by było, gdyby to spadło na kogoś pracującego pode mną?”

Zgłoszenie zdarzenia potencjalnie wypadkowego od razu może zapobiec poważnym obrażeniom lub śmierci w przyszłości.